Mehmet Örs – Yapısal İzlenimler.. Çevrimiçi Kişisel Resim Sergisi

SERGİYİ GÖR – SEE THE EXHIBITION>>

Yapısal İzlenimler

İnsan üretimi olan yapılar doğanın insan üzerinde bıraktığı etkilerden çok daha farklı etkilere sahiptir. Doğanın gücü, doğanın kendi kendisi olma güveni ile varoluş kazanırken insan üretimi yapının güven, korunma gibi olumlu yanlarının yanı sıra tereddüt dahil birçok tekinsiz duyguyu uyandırdığı söylenebilir. İmgesel üretime odaklanmış bir sanatçının gözü insan yapımının formlarındaki etkilenimleri keşfederken insanın var olma macerası gibi total öykülere olduğu kadar mekanların kendi öyküleri gibi lokal bilgilere de odaklanabilir. Bunu Mehmet Örs’ün Yapısal İzlenimler başlığı altında toplanan eserlerinde açıkça görmek mümkündür. Örs, yapıların varlık gösterdiği formlar aracılığıyla yaşamın izlerini takip ettiği resimlerle bir izlenim serisi oluşturmaktadır.

İnsan ilk yapıyı diktiğinde, bu barınmak veya başka amaçlar için olsun, bir yapı ortaya koyarak dünyadaki kalıcı değişiklikleri başlatmış oldu. Yapı, insan eliyle kurulmuş, dünyaya eklenmiş bir yeni form olarak ortaya çıktı. Yapı, insanın ortaya koyduğu, insan tarafından üretilen ama insanı dönüştüren bir şey haline geldi. Evler, tapınaklar, kamu yapıları, kapılar, duvarlar, odalar, çatılar, balkonlar… her biri insanı bedensel ve ruhsal olarak biçimlendirdi. Ayrıca yapıların, coğrafi koşulların etkilerine ve olanaklarına göre şekillenirken kültürlerin oluşmasına yaptığı katkılar da hatırlanmalı. Kendisinin oluşturduğu yapılar tarafından biçimlenen bir canlı olarak insan, yapıları kurarken saklamayı ve kapatmayı bulması gibi izlemeyi ve izlenmeyi de keşfetti ve bunu uygulamalarına ekledi. Zindanlar, hücreler, odalar, tapınak bölümleri insan bedenini saklamaya, kapatmaya odaklanmış fikirlerin ürettiği formlardı. İzleme ve izletmeyi olanaklı kılan yapılar ise balkonlar, tiyatro sahneleri, amfitiyatrolar, kaideler gibi sıralanabilir. Gösterim amaçlı yapılardan birini Richard Sennet[1] (2008:51) şöyle anlatmıştır: “…yelpaze gibi açılan tiyatro kalabalığı dikey sıralar içine yerleştiren, aşağıdaki tekil sesi büyüten, konuşmacıyı herkesin görmesini sağlayan, onun bütün jestlerini görünür kılan sıkı bir tasarımdır. Bireyi gözler önüne seren bir mimaridir bu”. Günümüzde ise yapılar her bir şekilde göstermekle, görünmekle ve görüntüyle ilişkili. Yapıların her kısmı gözlemlenen, görünen ve gösteren bir şeye dönüşebilir.

Bütün bu yapıların içerisinde dolanarak onu gözlemleyen, sürekli olarak görsel notlar alan sanatçı, bir toplama ve biriktirme süreci sonunda imgesel bir gramer oluşturmuştur. Gerçeğin izinin sanatçının dolayımından geçtiği bir süreç, Mehmet Örs’ün yapıtlarında çok net bir şekilde sezilir. Tam da bu yapıların izleniminin bir alfabesini sunan bu eserler, Mehmet Örs’ün formların diyalektik yapısını aynı düzleme indirdiği; açık ve koyu tonların, ışık ve gölgenin, dikey ve yatay yapıların yekpare bir izlenime dönüştürdüğü bir yüzeyi sunmaktadır. Bu yapılara dair ortaya çıkan izlenimler bir dizi sanat tarihsel belleği işler kılacak imgelerle örülmüştür. Gerçek anlamda modern sanatın görüntü meselesini barındıran bu izlenimler serisi, sis griliği ve net görüntüler arasında kırılgan köprüler inşa ederken, ışık, gölge ve perspektifin etkileriyle kendisi de bir yapısal yüzeye dönüşerek estetik bir bütünlük kurmaktadır.

Burhan YILMAZ, 2024.

[1] Sennet, R. 2008, Ten ve Taş, Çev: Tuncay Birkan, Metis Y.